Narrator 1 Ассалому алайкум. Бугун кичик даҳонинг фазилатлари ҳақидаги суҳбатимизни давом эттирамиз. Кичик даҳо ҳар қандай ишга алоҳида ёндашади — Саратон касаллигини даволовчи дорини ўйлаб топиш, юлдузга айланиш ёки муваффақиятли бизнес юритиш учун умумий майдонларни таҳлил қилиш ва ечимлар топишни уддалаш жуда муҳимдир. Бола муаммоларни ностандарт усуллар орқали ҳал этяптими? Ажойиб, уни рағбатлантиринг. Катта ҳаётда кўпинча муваффақиятга элтган йўл эмас, муваффақиятнинг ўзи аҳамиятлидир. Демак, турли муаммоларни ҳал қилиш усуллари билан тажриба ўтказишингиз мумкин, иш натижаси белгиланган мезонларга мос келса бўлгани. Масалан, сиз фарзандингиздан идишларни ювишини сўрайсиз. Унинг тепасида туришингиз ва идишларни нотўғри ушлаётгани учун танқид қилишингиз ёки мустақил равишда ҳаракат қилишини таклиф қилишингиз мумкин.
Narrator 2 7. Танқидий фикрлаш — Ғояга ишониш ва уни охиригача бажаришга тайёр бўлиш мақташга арзигулик фазилат, лекин баъзида бу ғоянинг истиқболи йўқлигини вақтида тушуниш яхшироқдир. Агар бола маълум бир мавзуга кўп куч сарфлаш керак ёки йўқлигини тахмин қилишга мойил бўлса, уни мусиқа мактабини ҳар қандай тарзда тугатишга ва дарслар ёки машғулотлар ўртасида сарсон бўлишга мажбурламанг. Шубҳаланишни ва атрофда содир бўлаётган ҳодисаларнинг сабабларини излашни ўргатганингиз маъқул. Масалан, қишда бош кийим кийишга мажбур қиласиз. Бу нима: сизнинг инжиқлигингизми ёки ҳақиқий заруратми, чунки усиз осонгина касал бўлиб қолиш мумкин? «Бу тўғри, чунки уни мен айтяпман» каби ёндашув даҳоларни етиштирмайди. Болага ҳатто хатолар орқали бўлса ҳам иштиёқ ва кузатувчанликни кўрсатишига имкон беринг — шундагина мустақил фикр юритишни ўрганади ва атрофдаги нарсаларни кўр-кўрона қабул қилмайди.
Narrator 1 8. Ҳамма нарсани тез ўрганади — Ва янги билимларни дарҳол амалда қўллайди. Қолиплар ва чекловлар у учун эмас, бола итоаткор ижрочи ролида шунчаки қийналади. Мустақил бўлишга ўргатиш учун болалар ўзлари ҳам мукаммал қила оладиган нарсаларни улар учун бажариб берманг. Бу нафақат уй вазифаларига, балки хонани тозалаш ёки идишларни ювиш каби уй юмушларига ҳам тегишли. Агар бола тушунмаса — тушунтиринг, ҳатто бир неча бор бўлса ҳам ва ўзингиз ўрнак бўлинг. Ҳа, аввалига натижа оз бўлади, аммо бу учун уришманг, лекин нима ва қаерда нотўғри бўлганини изоҳлаб кетинг. 9. Ахборот хавфсизлиги қоидаларига ғайриихтиёрий равишда амал қилади — Катта авлод вакиллари технологиядан эҳтиёткорлик билан фойдаланишни тажрибада ўрганишлари керак эди. Бугунги кунга келиб ҳатто болалар ҳам бировнинг маълумотларини унинг рухсатисиз кимгадир қолдириш ва ўзиникиларни ўйламай тарқатиш катта муаммоларга олиб келишини яхши билишади.
Narrator 2 Бироқ, бу боланинг интернетда нима қилаётганини кузатишга бўлган эҳтиёжни бекор қилмайди. Антивирусингизни мунтазам янгиланг, браузерингизда хавфсиз қидирувни ишга туширинг ва ота-она назорати дастурини ўрнатинг. Сиз ҳар нарсага жиддий қарашингиз ва унинг ёзишмаларини ўқишингиз шарт эмас — агар болага ғалати ёки ҳақоратли нарсалар юборилса, у сизни бу ҳақида хабардор қилишига келишиб олинг. 10. Масъулият олишдан қўрқмайди — Замонавий даҳо бу битта функцияга эга бўлган хонаки ўсимлик эмас, балки илҳомлантирувчи кузатувчи ва етакчидир. Бола масъулият нималигини ўрганиши ва ўз ҳаракатларининг оқибатлари ҳақида хабардор бўлиши учун унга эркинлик беринг. Қаерда бўлмасин мустақил қарор қабул қилсин.
